"... Ως παιδιά, δεν είχαμε την ευκαιρία να επιλέξουμε τα πιστεύω μας, αλλά συμφωνήσαμε με τα δεδομένα που μας μεταβίβαζε το όνειρο του πλανήτη μέσω άλλων ανθρώπων. Ο μόνος τρόπος αποθήκευσης πληροφοριών είναι διά της συμφωνίας.
...Έτσι γίνεται η εκπαίδευσή μας όταν είμαστε παιδιά, εφόσον τα παιδιά πιστεύουν ό,τι τους λένε οι μεγάλοι. ...Το αποτέλεσμα είναι η ηθελημένη παράδοσή μας σε αυτά τα πιστεύω. ...
Όταν πηγαίναμε ενάντια στους κανόνες, μας περίμενε η τιμωρία, ενώ όταν σεβόμασταν τους κανόνες μας περίμενε η ανταμοιβή. ... Καθώς η ανταμοιβή ήταν κάτι ευχάριστο, εξακολουθούσαμε να κάνουμε ό,τι ήθελαν οι άλλοι για να μην τη στερούμαστε. Με το φόβο της τιμωρίας και το φόβο της μη ανταμοιβής, γινόμαστε κάτι που δεν είμαστε πραγματικά, μόνο και μόνο για να ικανοποιήσουμε κάποιον άλλον.
...
Γι' αυτό ακριβώς απαιτείται μεγάλο κουράγιο για να αμφισβητήσετε αυτά που πιστεύετε. Γιατί, παρόλο που ξέρουμε ότι δεν επιλέξαμε εμείς όλες αυτές τις πεποιθήσεις, συμφωνήσαμε με αυτές και τις αποδεχτήκαμε. Η σύμβαση έχει τόσο γερές βάσεις, ώστε κι αν συνειδητοποιούμε πόσο πλαστή είναι, δεν παύουμε να νιώθουμε την ενοχή, το φταίξιμο και την ντροπή, όταν παραβιάζουμε αυτούς τους νόμους.
...
Μία μόνο συμφωνία δεν θα δημιουργούσε πρόβλημα, οι συμφωνίες, όμως, που μας κάνουν να υποφέρουμε και να αποτυγχάνουμε στη ζωή είναι πολλές. Αν θέλετε να ζήσετε μια ζωή γεμάτη ευτυχία και πληρότητα, θα πρέπει να ανασύρετε από μέσα σας το κουράγιο να διακόψετε αυτές τις συμφωνίες, που έχουν τη ρίζα τους στο φόβο και κλέβουν την προσωπική σας δύναμη. ...
Η Πρώτη Συμφωνία: Να είστε Άμεμπτοι στη Χρήση του Λόγου σας.
...Ο λόγος δεν είναι απλά ένας ήχος ή ένα γραπτό σύμβολο. Ο λόγος είναι μια δύναμη: είναι η δύναμή σας να εκφράζεστε και να επικοινωνείτε, να σκέπτεστε κι άρα να δημιουργείτε τα γεγονότα της ζωής σας. Είστε σε θέση να μιλάτε. Ποιό άλλο ζώο πάνω στον πλανήτη έχει αυτό το χάρισμα; Ο λόγος είναι το πιο ισχυρό εργαλείο που διαθέτει ο άνθρωπος.
...
Ωστόσο, όπως και το σπαθί με τις δύο κόψεις, ο λόγος σας μπορεί να πλάσει το πιο ωραίο όνειρο αλλά και να γκρεμίσει τα πάντα γύρω σας. Η μία κόψη είναι η κακή χρήση του λόγου, η οποία δημιουργεί μια ζωντανή κόλαση. Η άλλη κόψη είναι η άμεμπτη χρήση του λόγου, που μπορεί να δημιουργήσει μόνο ομορφιά κι αγάπη και να φέρει τον παράδεισο στη γη. Ανάλογα με το πώς τον χρησιμοποιείτε, ο λόγος σας μπορεί να σας απελευθερώσει ή να σας φυλακίσει περισσότερο απ' όσο φαντάζεστε. ...
Η Δεύτερη Συμφωνία: Μην Παίρνετε Τίποτα Προσωπικά.
...Ό,τι κι αν πιστεύετε, ό,τι κι αν νιώθετε για μένα, ξέρω ότι το πρόβλημα δεν είναι δικό μου αλλά δικό σας. Είναι ο τρόπος με τον οποίο βλέπετε τον κόσμο. Δεν το παίρνω προσωπικά, γιατί στην ουσία είστε αντιμέτωποι με τον εαυτό σας, κι όχι μ' εμένα. Η γνώμη που θα σχηματίσουν οι άλλοι βασίζεται στο δικό τους σύστημα πίστης, συνεπώς οτιδήποτε σκεφτούν για μένα αφορά, στην πραγματικότητα, τους ίδιους.
...
Όταν βλέπουμε τους άλλους όπως στ' αλήθεια είναι, χωρίς να το παίρνουμε προσωπικά, ποτέ δεν πρόκειται να πληγωθούμε από κάτι που θα πουν ή θα κάνουν. Ακόμα κι αν κάποιος σας λέει ψέματα, δεν πειράζει. Καταφεύγει στο ψέμα, επειδή φοβάται. Φοβάται ότι θα ανακαλύψετε πως δεν είναι τέλειος. Είναι επώδυνη η αφαίρεση αυτής της κοινωνικής μάσκας. ...
Η Τρίτη Συμφωνία: Μην Κάνετε Υποθέσεις.
...Έχουμε την τάση να κάνουμε υποθέσεις για τα πάντα. Το πρόβλημα με αυτό είναι ότι πιστεύουμε πως οι υποθέσεις που έχουμε κάνει είναι και η αλήθεια. Θα μπορούσαμε να πάρουμε ακόμα και όρκο. ... Επειδή φοβόμαστε να ζητήσουμε εξηγήσεις, κάνουμε υποθέσεις και πιστεύουμε ότι αυτές είναι απόλυτα σωστές. Το επόμενο βήμα είναι να υποστηρίξουμε αυτές τις υποθέσεις και να προσπαθήσουμε να αποδείξουμε ότι κάποιος άλλος έχει άδικο. Είναι προτιμότερο να κάνουμε ερωτήσεις αντί να καταφεύγουμε σε υποθέσεις, γιατί οι υποθέσεις οδηγούν στο δρόμο του πόνου.
...
Υποθέτουμε ότι όλοι βλέπουν τη ζωή με τον τρόπο που τη βλέπουμε εμείς. Υποθέτουμε ότι οι άλλοι σκέφτονται όπως εμείς, αισθάνονται όπως εμείς, κρίνουν όπως εμείς και κάνουν κατάχρηση της δύναμής τους, όπως εμείς. Αυτή είναι η μεγαλύτερη υπόθεση που κάνουν οι άνθρωποι. Φοβόμαστε να είμαστε ο εαυτός μας μπροστά σε άλλους, επειδή πιστεύουμε ότι όλοι οι άλλοι θα μας κρίνουν, θα μας κακομεταχειριστούν και θα μας κατηγορήσουν όπως εμείς τον εαυτό μας. Πριν, λοιπόν, προλάβει κάποιος να μας απορρίψει, έχουμε εμείς οι ίδιοι απορρίψει τον εαυτό μας. Να πώς δουλεύει το ανθρώπινο μυαλό. ...
Η Τέταρτη Συμφωνία: Δίνετε πάντα τον καλύτερο εαυτό σας.
...Εσείς θα πρέπει να εξακολουθήσετε να δίνετε τον καλύτερο εαυτό σας - ούτε λιγότερο αλλά ούτε και περισσότερο απ' αυτό. Αν κοπιάσετε για να δώσετε κάτι παραπάνω απ' αυτό που μπορείτε, θα σπαταλήσετε πολύτιμη ενέργεια και στο τέλος ο καλύτερος εαυτός σας δεν θα αρκεί. Όταν το παρακάνετε, εξαντλείτε το σώμα σας και, καθώς θα πηγαίνετε ενάντια στον εαυτό σας, θα χρειάζεστε περισσότερο χρόνο για να πραγματοποιήσετε το σκοπό σας. Αν πάλι κάνετε λιγότερες προσπάθειες από όσες μπορείτε να κάνετε, υποβάλλετε τον εαυτό σας σε απογοητεύσεις, τύψεις και ενοχές.
...
Όταν δίνετε τον καλύτερο σας εαυτό, μαθαίνετε και να τον αποδέχεστε. Πρέπει, όμως, να βρίσκεστε σε εγρήγορση και να διδάσκεστε από τα λάθη σας. Διδάσκομαι από τα λάθη μου σημαίνει ότι εξασκούμαι σε κάτι, αντιμετωπίζω δίχως φόβο τα αποτελέσματα των προσπαθειών μου και συνεχίζω να εξασκούμαι. Με αυτό τον τρόπο αυξάνεται η αυτογνωσία μου.
...
Αναλαμβάνω δράση σημαίνει είμαι ζωντανός. Σημαίνει ότι διακινδυνεύω να βγω προς τα έξω και να εκφράσω το όνειρό μου. Ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράζει το προσωπικό του όνειρο, κάτι που είναι τελείως διαφορετικό από το να επιβάλλει κανείς το όνειρό του σε κάποιον άλλον.
...
Δε χρειάζεται να μάθουμε ή να αποδείξουμε τίποτε. Σημασία έχει μόνο να τολμάμε να ζήσουμε τη ζωή μας. Πείτε όχι, όταν θέλετε να πείτε όχι, πείτε ναι όταν θέλετε να πείτε ναι. Έχετε το δικαίωμα να είστε ο εαυτός σας. Και μόνο όταν δίνετε τον καλύτερο εαυτό σας μπορείτε να το επιτύχετε αυτό. Όταν δεν το κάνετε, είναι σαν να αρνείστε στον εαυτό σας την αυθεντικότητά του. ...
Όταν αποκτήσετε την επίγνωση ότι όλη η δραματική ιστορία της ζωής σας δεν είναι παρά αποτέλεσμα των πεποιθήσεών σας κι ότι αυτές οι πεποιθήσεις δεν είναι αληθινές, μόνο τότε θα είστε σε θέση να τις αλλάξετε.
...
Υποφέρετε μόνο και μόνο επειδή εσείς το έχετε επιλέξει. Αν κοιτάξετε τη ζωή σας, θα βρείτε πολλές δικαιολογίες για να υποφέρετε, αλλά κανέναν καλό λόγο. Το ίδιο ισχύει και για την ευτυχία. Ο μόνος λόγος για τον οποίο είστε ευτυχισμένοι είναι επειδή εσείς το επιλέξατε. Η ευτυχία είναι επιλογή - το ίδιο κι ο πόνος.
Ίσως να μη μπορούμε να γλιτώσουμε από το πεπρωμένο των θνητών, έχουμε όμως μια επιλογή: είτε να υποφέρουμε το πεπρωμένο μας είτε να απολαύσουμε το πεπρωμένο μας. Έχουμε να διαλέξουμε ανάμεσα στον πόνο και την ευτυχία. Ανάμεσα στην κόλαση και τον παράδεισο.
Εγώ επιλέγω να ζω στον παράδεισο.
Εσείς;"
"Οι Τέσσερις Συμφωνίες", Don Miguel Ruiz, Εκδόσεις Διόπτρα